We concludeerden een aantal jaren geleden dat collageencrèmes niet werken. Vandaag kloppen vooral fabrikanten van voedingssupplementen en cosmeceuticals zich op de borst, als zouden zij het onmogelijke waar maken. Hierdoor komen ook “verbeterde” collageencrèmes weer in de belangstelling. Tijd dus om even de huidige stand van zaken onder de loupe te nemen, je weet immers nooit … 

Even recapituleren: Collageen is een eiwit, een proteïne en erg belangrijk voor het lichaam. Als onderdeel van het bindweefsel zorgt het voor stevigheid en draagt het bij tot de structuur van het lichaam. Elastine, een ander belangrijk eiwit, is vooral verantwoordelijk voor de veerkracht van de huid. 

Collageen en elastine worden ook in de huid aangemaakt en zorgen voor een stevige, strakke en gladde huid. Dat proces neemt geleidelijk af bij het ouder worden. Vanaf eind twintig, begin dertig verliest de huid ongeveer 1% collageen per jaar. De huid wordt naarmate we ouder worden dan ook slapper en dunner. Naast het natuurlijke verouderingsproces zijn er ook bepaalde externe factoren – zoals roken en UV-straling – die de afbraak van collageen en elastine extra bevorderen. 

Uiteraard vindt niemand dit leuk en er wordt door de cosmetica-industrie dan ook gretig op ingespeeld met allerlei collageencrèmes en cosmeceuticals onder de vorm van collageenpoeders en voedingssupplementen.

Over crèmes met collageen kunnen we kort zijn. Ze werken nog steeds niet. Collageenmoleculen zijn immers te groot om door de huid te worden opgenomen. Ze blijven op de huid liggen tot ze worden weggespoeld of weggewreven. 

“Dat klopt” stellen nu sommige cosmeticafabrikanten. “Daarom gebruiken we geen volledig collageen maar maken we gebruik van peptiden, de veel kleinere bouwstenen van collageen, klein genoeg om door de huidbarrière te geraken.”

Daarover zegt de wetenschap het volgende: peptiden doen waarschijnlijk helemaal niets. Er is in elk geval niet voldoende bewijs voor. Bovendien moeten ze echt in de huid kunnen doordringen, wat nooit lukt met een crème die in een laagje op het huidoppervlak blijft liggen. Mochten ze toch in de huid kunnen binnendringen, worden ze meteen afgebroken door enzymen, waardoor ze óók hun werking verliezen.

Ondertussen begint ook de consument te twijfelen. Daar spelen producenten van cosmeceuticals en voedingssupplementen dan weer handig op in. Zij gebruiken bovenstaande argumenten tegen crèmes om hun collageensupplementen te promoten. 

“Want” stellen ze, “door inname krijg je collageen wél in het lichaam en als de dosis voldoende hoog is, dan krijg je gegarandeerd een strakkere en stevige huid.” Waarbij ze dus suggereren dat wat je inneemt, in het lichaam ook blijft zoals je het ingenomen hebt. 

En dat is natuurlijk buiten ons verteringsstelsel en de biochemie van het lichaam gerekend, corrigeren wetenschappers en voedingsdeskundigen. Het collageen wordt immers volledig afgebroken tot aminozuren. Op die manier speelt het natuurlijk wel een rol in de opbouw van onze weefsels maar zeker niet specifiek voor ons collageen of onze elastine. Enig effect valt dus niet uit te sluiten maar om te zeggen dat het specifiek werkt op het huidcollageen, dat is een brug te ver. 

Ook over recent onderzoek dat de claim ondersteunt, is men vrij sceptisch. Zo stelt Dr. Moyad, auteur van “ The Supplement Handbook: A Trusted Expert’s Guide to What Works and What Worthlessless for More Than 100 Conditions”, dat veel van de tot nu toe uitgevoerde studies over collageen te beperkt zijn qua opzet en op zijn minst gedeeltelijk worden gefinancierd door de industrie: “De wetenschap staat hier echt nog in de kinderschoenen,” zegt hij. “Er is veel belangenverstrengeling en niet genoeg kwaliteitscontrole.”

Wie een strakkere huid wil en liefst ook wat minder rimpels hoeft echter niet te wanhopen en is ook niet aangewezen op collageencrèmes of –supplementen. 

De door de producenten beloofde resultaten worden immers perfect bereikt met ingrediënten die al lang hun degelijkheid en werking hebben bewezen: Vitamine A bevordert sterk de collageenaanmaak, Vitamine E is een sterk anti-oxidant en liposomen gaan rimpels tegen door maximale hydratatie en zijn een transportstof om de vitamines écht in de huid te breng